"Witajcie w królestwie styczniowych cudów!
Styczeń jawi się jako miesiąc mroźny, ale pełen magii. To czas, gdy natura odpoczywa, przygotowując się na nowy rok. W styczniu można usłyszeć szepty drzew i śniegu, tajemnicze dźwięki zimowego snu.
Styczniowe nocne niebo rozświetla Gwiazdozbiór Koziorożca. Gwiazdozbiór Koziorożca to strażnik granicy między starym a nowym rokiem. Jego światło symbolizuje nasze marzenia o przyszłości i determinację, by osiągnąć nowe cele.
Styczeń to pierwszy miesiąc w roku. Według kalendarza obowiązującego w Polsce, czyli kalendarza gregoriańskiego, styczeń ma 31 dni. Kalendarz gregoriański to kalendarz słoneczny wprowadzony ponad 500 lat temu przez papieża Grzegorza XIII.
Na półkuli północnej styczeń jest miesiącem zimowym, a na południowej letnim. W Polsce, dzień w styczniu trwa średnio 8,5 godziny. Słońce wschodzi około godziny 8:00, a zachodzi około 16:00. Temperatura wynosi średnio 2 stopnie.
Styczeń wita nas Nowym Rokiem. Dni od najdłuższej nocy w roku, do 6 stycznia, czyli do Trzech Króli nazywano “szczodrymi godami”. Szczodre gody to czas, podczas którego celebrowano przesilenie zimowe oraz zwycięstwo światła nad ciemnością.
Styczniowe święta
Święto Trzech Króli, o którym wspomniałem, a które przypada 6 stycznia nosi również nazwę Epifania, czyli Objawienie Pańskie, bo święto to podkreśla objawienie się ludzkości Zbawiciela, czyli Jezusa. Trzej Mędrcy przynieśli dla Jezusa dary:
- złoto – na znak, że Jezus to Król;
złoto to bardzo cenny metal, symbolizuje coś, co jest piękne, chwalebne i wartościowe; - mirrę – na znak, że to człowiek;
mirra to wonna żywica otrzymywana z drzew i krzewów balsamowca, która ma bardzo przyjemny zapach i gorzki, korzenny smak, zawiera dużo olejków eterycznych; oraz - kadzidło - na znak, że jest Bogiem;
kadzidło to żywica w postaci jasnożółtych grudek, która podczas spalania wydziela przyjemny, odświeżający, cytrusowy zapach.
21 i 22 stycznia to Dzień Babci i Dziadka. Święta te obchodzone są w Polsce dopiero od 60 lat. Pamiętajmy o naszych babciach i dziadziach.
Styczeń to również czas karnawału, czyli okres zimowych balów, maskarad, pochodów, zabaw i kuligów.
Nazwa "styczeń"
A co do samej nazwy "styczeń," to jest kilka przypuszczeń, skąd może pochodzić ta nazwa:
-
może chodzi tu o czasownik stykać się, w końcu Styczeń stanowi czas styku starego i nowego roku;
-
ale przypuszczano również, że styczeń wziął się od tyczenia, czyli inaczej wytaczania, wytyczania wiechami, czyli wieńcami przystrojonymi kolorowymi wstążkami dróg czy szklaków zawianych śniegiem;
-
a może chodzi tu o tykę, dziś częściej możemy usłyszeć tyczkę, czyli długi, gruby kawałek drewna, pozyskiwany przez gospodarzy na początku roku. Tyki służyły do podtrzymywania roślin na polu.
W innych językach, np po łacinie styczeń to Ianuarius, w języku niemieckim Januar, angielskim January. Nazwa ta pochodzi od jednego z najważniejszych bóstw staroitalskich czczonych w starożytnym Rzymie - Janusa. Janus był bogiem wszelkich początków.
Przysłowia
Każdy miesiąc ma związane ze sobą przysłowia, to takie wskazówki albo przepowiednie atmosferyczne. I tak, w styczniu możemy się dowiedzieć, że:
- Po styczniu jasnym i białym będą w lato upały
albo
- Kiedy w styczniu rosną trawy, lipiec dla nas niełaskawy
Te ludowe porzekadła czasami się sprawdzają, czasami zaskakują, a czasami po prostu bawią.”
Tak Goździk oprowadził nas po styczniowym królestwie, odkrywając jego tajemnice i uroki. I choć jest to miesiąc zimowy, pełen śniegu i mrozu, Goździk udowodnił, że nawet w najzimniejszych dniach można znaleźć ciepło, nadzieję i magię.
Na zakończenie naszej wędrówki po styczniu zarecytuję Wam wiersz napisany 150 lat temu, którego autorką jest polska poetka i powieściopisarka, Pani Jadwiga Łuszczewska. Wiersz nosi tytuł
"Kulig"
Otwierajcie wszystkie bramy!
Pochodnie wynoście!
Z nowinami przyjeżdżamy Nieproszeni goście.
Czy to pałac, czy poddasze,
Radzi nam są wszędzie Jadą przyszłe losy wasze Jedzie to: co będzie.
Życie ludzkie, śliską sanną Jedzie we sto koni.
Czas jest wilią nieustanną Co za jutrem goni.
Nikt nie zgadnie, co wieziemy,
łaskę czy niełaskę?
Bo na twarzy jeszcze niemej Losy noszą maskę.
Dzwońcie dzwonki! Grzmij kapelo!
Tańcz dziwaczna zgrajo!
Niech ludzie się weselą,
Póki nas nie znają.
Obiecujmy góry złote!
Człowiek znów rozpocznie Omyloną swą robotę.
I to tak rok rocznie.
Maska śliczna!
Lecz jeżeli Zdjąć nam się ją zdarzy.
Oj! Może byście woleli Nie znać naszej twarzy!
A może też w niej znajdziecie Piękność niespodzianą.
Więcej szczęścia jest na świecie Niż o tym pisano.
Opowieść o Styczniu dostępna jest również jako podcast Montessori 360 na Spotify oraz pdf do pobrania, po wypełnieniu formularza "Darmowe materiały dla Ciebie" na blogu.
